Literatuuropdracht

Literatuur: Middeleeuwen

Pennenproef

Opdrachten

• 1 - Wat is een pennenproef?
  - In welke periode werd Oudnederlands gesproken?
• 2 Leg op grond van de tekstpagina Lied van Heer Halewijn uit welke eigenschappen van mondeling overgeleverde literatuur daarin naar voren komen.

1. Een pennenproef is een testje van een paar woorden om de kwaliteit van een ganzenveer te testen. Hij moest namelijk goed puntig zijn om er goed mee te kunnen schrijven. Dit werd gedaan in de tijd van de Oudnederlandse taal. Deze taal bestond in de vroege middeleeuwen en werd gesproken tussen 500 en 1150.
2. Er zit veel herhaling in het lied en er is een duidelijke vormgeving.

Hendrik van Veldeke

Opdrachten

• 1 - Welke teksten zijn van Veldeke bekend?
  - Veel middeleeuwse liefdesliedjes beginnen op dezelfde manier. Hoe?
• 2 Schrijf een liefdesgedicht van ca. 8 regels, dat net als dat van Veldeke, met een zogenoemde Natureingang begint.

1. Hij schreef de ‘Servaaslegende’, ‘Nemt, Frouwe, disen kranz’ in het Duits en Twee rondelen in het Frans. Veel middeleeuwse liefdesliedjes begonnen op de zelfde manier als zijn verhalen, namelijk door een beeld uit de natuur, waarin de stemming van de dichter tot uitdrukking komt.
2. De zon schijnt

De lucht is blauw

Er zijn geen wolken

en dat komt door jou

Het is stil

Er is niemand buiten

Alleen jouw stem

en de vogels die fluiten

Hoofsheid

Opdrachten

• 1 - Welke invloed hadden de kruistochten op de hoofse cultuur?
  - Wat was het belangrijkste principe van de hoofse omgangsvormen?
• 2 Lees de tekstpagina over Floris ende Blancefloer. Leg uit in hoeverre de kruistochten van belang zijn geweest voor het schrijven van deze roman.

1. Tijdens de kruistochten raakten velen onder de indruk van de Arabische cultuur, waar de kunst van het levensgenieten veel verder ontwikkeld was dan in Europa. Vanaf toen begonnen ze in Frankrijk en later andere landen cultuur te ontwikkelen. Het belangrijkste principe van de hoofse omgangsvormen is dat je je medemens met respectvolle manier tegemoet treed en in zijn waarde laat.
2. Er komen veel dingen uit het verhaal uit Arabische cultuur, zoals de exotische tuinen en de beelden op het graf. Dit hebben ze opgedaan uit te tijd van de kruistochten.

Voorbeeldige levens

Opdrachten

• 1 - Wat was het einddoel voor de middeleeuwse mens? Hoe dacht hij dat te kunnen bereiken?
  - Waarom was het leven van Jezus het voorbeeld bij uitstek?
• 2 Lees de pagina over het Leven van Liedewij. In hoeverre lijkt haar levensloop op het leven van Jezus, dat als hét voorbeeld van een voorbeeldig leven werd beschouwd? Noem zowel overeenkomsten als verschillen.

1. Het einddoel van de middeleeuwse mens was dat ze goed de hemel in gingen en dat hun ziel niet aan de duivel werd verkocht. Ze dachten dit te kunnen bereiken door zich tot Maria te richten en te bidden.
2. Verschillen zijn dat het leven van Jezus Bijbels is en dit verhaal niet. Een overeenkomst is dat het beide een soort van sprookjes zijn.